Mùa hè – Dịp nhấn nút “refresh” cho cuộc sống

Từ khi mới là một cô bé con chập chững đi lớp, tôi đã thích mùa hè. Ngược lại với cái nóng, nắng, oi bức ở bên ngoài, từ bên trong, mùa hè lại mang đến cho tôi một cảm giác tươi mới khó tả. Mùa hè của những que kem lạnh buốt tan chảy trong miệng, của những dòng cát đan vào kẽ chân theo đợt sóng biển, của những tối nhìn ra cửa sổ trăng sao, đón làn gió hiếm hoi phả vào da mặt mát rượi… Nhưng quan trọng hơn, mùa hè khép lại một năm học cũ đầy vất vả và mở ra năm học mới hứa hẹn hơn.

Ngay cả những năm cuối cấp, khi lịch học thêm dày đặc làm mùa hè mất đi ý nghĩa “nghỉ ngơi giữa hai năm học” thường có, tôi vẫn cảm thấy thư giãn hơn khi đến mùa hè. Thậm chí sau này khi đã đi làm, khi những ngày hè chỉ là ngày đi làm bình thường trong năm, thì cảm giác tươi mới của những que kem, đợt sóng biển, và làn gió đêm vẫn hiện hữu trong tâm trí tôi mỗi sáng chạy xe đi làm, dưới cái nắng gắt gao phả xuống mặt đường bê tông nhựa bỏng rát trong thành phố.

Tại sao vậy?

Có lẽ vì mùa hè—hay nói đúng hơn là “ý nghĩa tượng trưng về mùa hè”—khiến cho tôi nhớ lại những ngày còn đi học, những dịp được nghỉ ngơi bên gia đình, những niềm vui giản đơn thời thơ ấu. Mùa hè vì thế cũng cho tôi thêm năng lượng và động lực để làm những điều mà trong năm tôi chưa chắc đã quyết tâm làm.

Nhìn lại, hầu hết mọi ngã rẽ quan trọng của tôi đều bắt đầu từ mùa hè: từ bỏ một công việc ổn định để tập trung ôn thi du học vào mùa hè năm 2012, kết hôn vào mùa hè năm 2015, lập blog về phát triển bản thân (thepresentwriter.com) vào mùa hè năm 2016, viết cuốn sách đầu tay (“Một cuốn sách về Chủ nghĩa tối giản”) vào mùa hè năm 2017… Tuy nhiên, không phải mùa hè nào cũng tốt đẹp như thế, như mùa hè chú mèo tôi nuôi mắc bệnh nặng qua đời, hay mùa hè tôi bị một đồng nghiệp xấu tính liên tục chèn ép, hay mùa hè tôi tuyệt vọng khi nghe tin nguồn học bổng cho năm học tới không còn… Nhưng dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nào, tôi luôn cố gắng sống tích cực và mạnh mẽ, để mùa hè giữ được phần nào vẻ tươi mới, xanh mát, và đầy hứa hẹn như ký ức trong trẻo của tôi thời thơ bé.

Dưới đây là một vài gợi ý của tôi để bạn cũng có được một mùa hè ý nghĩa cho riêng mình:

Sắp xếp lại cuộc sống

Nếu xem mùa hè là nút “refresh” (làm mới) kỳ diệu trên máy tính thì việc tốt nhất chúng ta có thể làm trong dịp này là sắp xếp lại cuộc sống của mình. Trong năm, có thể ta luôn có trong đầu hàng ngàn ý tưởng nên làm thế này, thế kia để cải thiện cuộc sống nhưng chưa hiện thực hóa chúng, thì mùa hè chính là cơ hội để ta làm rõ hơn những ý tưởng này.

Bạn có thể bắt đầu đơn giản bằng cách viết ra giấy các suy nghĩ của mình, đây có thể chỉ là vài gạch đầu dòng về những việc bạn muốn làm trong tương lai, hay vài trang viết tự do về hoài bão, ước mơ lớn của mình. Bạn cũng có thể lập một “vision board” (bảng tầm nhìn) bằng cách vẽ ra hoặc dán lên giấy, lên màn hình máy tính những hình ảnh truyền cảm hứng, là đại diện cho ước mơ của mình (ví dụ như hình ảnh tháp Eiffel cho dự định về chuyến du lịch Châu Âu, hình ảnh một xấp đô-la cho mong muốn làm giàu). Không ai đánh thuế ước mơ cả, vì vậy, hãy cứ viết ra và vẽ lên mọi mong muốn của mình, dù cho chúng có điên rồ tới đâu.

Sau khi đã có danh sách các ý tưởng lớn rồi, bạn có thể từ từ đi vào chi tiết bằng cách trả lời một số câu hỏi như: Việc gì mình có thể làm ngay trong mùa hè này để đưa ít nhất một trong những ước mơ kia thành hiện thực? Điều gì mình có thể thay đổi ở thời điểm hiện tại để 3 năm hay 5 năm sau mình đạt được mục tiêu mà mình mong muốn? Nếu ý tưởng này xa vời quá thì có cách nào mình có thể dung hòa giữa mơ ước và thực tế?… Với mỗi câu trả lời, cố gắng gắn nó với một việc nào đó có thể làm ngay, dù là nhỏ nhất, để chu trình hành động được bắt đầu không trì hoãn.

Tôi còn nhớ việc đầu tiên mình làm khi quyết định hiện thực hóa giấc mơ đi du học là mở một tập tin trong máy tính để tìm trường và học bổng; tập tin ban đầu trống trơn, chỉ độc mỗi cái tên: “The Me Project” (Dự án bản thân)—đó là lần đầu tiên trong đời tôi quyết tâm làm một điều gì đó cho riêng mình đến thế, và tôi tự hào vì điều đó.

Nghỉ ngơi theo cách riêng

Mùa hè thường gắn với hình ảnh kỳ nghỉ (“vacation”) tươi đẹp bên gốc cây dừa, cát vàng, biển xanh, chim muông đua nhau ríu rít. Nhưng đây không nhất thiết phải là kỳ nghỉ của bạn. Ngày nay, khái niệm “staycation” (kỳ nghỉ không cần đi xa) ngày càng phổ biến cho những người không có điều kiện—và có thể cũng không thích—đi du lịch xa xôi, dài ngày, tốn kém. Đây cũng là cách mà tôi thường tự “nghỉ hè” trong những năm đi làm bận rộn không có mùa hè mà cũng chẳng có kỳ nghỉ.

Đối với tôi, đó thường là hai ngày cuối tuần không-làm-gì-cả (không công việc, không dọn nhà, không máy tính, thậm chí không sờ vào điện thoại), chỉ ở nhà nghỉ ngơi, chăm sóc bản thân, “trò chuyện” với chú mèo nhỏ, và ôm ấp ai đó thân yêu. Những ngày hoàn toàn thả lỏng như thế này cho tôi cơ hội để sống chậm hơn, tập trung hơn vào hiện tại, chăm chút những gì mình đang có. Gần đây, khi mới có con, những đợt “staycation” như thế này đối với tôi đặc biệt quan trọng vì nó nhắc cho tôi rằng thời gian mình được ở gần bên con—nhất là khi con còn bé nhỏ—ít ỏi và đáng quý đến chừng nào.

Hãy cứ nghỉ ngơi theo cách của mình. Nếu bạn có điều kiện về thời gian, tiền bạc, sức khỏe để đi đâu đó vài ngày, hãy cứ xách bal-lô lên và đi. Nhưng nếu bạn không có những điều kiện này, hai ngày nghỉ cuối tuần co chân lên ghế sô-pha đọc sách, xem tivi, nghe nhạc, ngủ nướng… đó cũng là một kỳ nghỉ đáng yêu. Quan trọng là chúng ta không cảm thấy cần thiết phải so sánh lẫn nhau, phải “sống ảo”, phải chờ một ai đó cho mình cơ hội nghỉ ngơi thì mình mới nghỉ, “nghỉ hè” hoàn toàn ở trong tầm tay, hãy nghỉ ngơi theo cách của riêng mình.

Làm một điều gì đó khác biệt

Có điều gì bạn luôn muốn làm nhưng chưa có cơ hội để làm? Có ai bạn luôn muốn gặp nhưng chưa có cơ hội để gặp? Có điều gì bạn nghĩ là rất điên rồ nhưng vẫn muốn thử một lần? Hãy xem mùa hè là cơ hội để làm điều đó!

Nếu cứ tiếp tục vòng quay đi làm, đi học, về nhà chăm sóc gia đình, mùa hè sẽ mau chóng trôi qua với ít dấu ấn. Nhưng nếu ta có thể sắp xếp thời gian làm một điều gì đó khác biệt, như học bơi, vẽ tranh, đạp xe, học làm video, tập một nhạc cụ mới… thì bước ra khỏi mùa hè, ta sẽ cảm thấy hứng khởi và trưởng thành hơn. Tất nhiên, những trải nghiệm mới mẻ này có thể thực hiện ở bất cứ mùa nào trong năm. Nhưng cá nhân tôi nhận thấy các hoạt động vào mùa hè thường mang lại cảm giác hào hứng, tươi vui, và tích cực hơn cả—cứ như được sống lại những ngày còn nhỏ được bố mẹ cho đi hoạt động ngoại khóa sau năm học vậy.

Mang thêm sắc màu vào cuộc sống

Mùa hè là lễ hội của màu sắc—là những sợi nắng vàng ươm đan vào nhau ngả xuống hiên nhà, là những tán lá xanh mướt che bóng mát trên con đường nhựa, là chùm phượng vĩ đỏ rực góc sân trường… Nhưng để cảm xúc, tinh thần bên trong của ta cũng tươi tắn như bên ngoài trời hè, đôi khi ta cần chủ động mang thêm chút sắc màu vào cuộc sống hàng ngày. Màu sắc ở đây có thể là một chậu hoa sen hồng ta cắm thêm trong phòng khách, một chiếc áo vàng ta khoác lên mình buổi sáng cuối tuần, hay một màu son đỏ ta tô lên môi trước khi bước ra khỏi cửa.

Là người theo đuổi lối sống tối giản, tôi thường quen với việc mọi thứ xung quanh mình chỉ tuyền một gam màu trung tính, nhạt và trầm. Nhưng riêng với mùa hè, tôi cũng muốn cuộc sống của mình được tô điểm thêm nhiều màu sắc, tươi tắn hơn và ấm áp hơn. Tôi thích cảm giác diện một bộ đồ nổi bật—một chiếc váy xanh dương thêu hàng dài những bông hoa nhí màu vàng chẳng hạn—đi giữa sáng hè rực rỡ, và cảm thấy mình như trở thành một phần của mùa hè, của tinh thần chói sáng, tích cực, tươi vui.

Trở thành ánh sáng trong cuộc đời của ai đó

“Be the light in someone’s life”— câu nói này làm tôi nhớ đến bộ phim về một cậu bé nhận bài tập về nhà của thầy giáo: hãy nghĩ ra ý tưởng làm gì đó để thay đổi thế giới và thực hiện nó. Cậu bé quyết định theo đuổi ý tưởng “đáp đền tiếp nối” (pay it foward) bằng cách giúp đỡ người khác và thay vì chờ đền đáp, để người đó mang lòng tốt này đến giúp những người tiếp theo nữa. Tôi tin rằng ai trong chúng ta cũng muốn thể hiện lòng tốt và sự tử tế—trước hết là để thấy cuộc sống của mình có ý nghĩa nhân văn, sau là để giúp đỡ cho người khác vượt qua hoàn cảnh khó khăn. Nhưng không phải lúc nào, và không phải ai cũng có cơ hội và điều kiện để làm điều gì đó tích cực cho người khác. Bởi vậy, nếu ta có thể chủ động tự giao cho mình “bài tập mùa hè” như câu chuyện của cậu bé kia và nhập tâm để ý, thực hiện những hành động tốt đẹp thì những tháng hè sẽ trở nên ấm áp, ý nghĩa, và tích cực hơn rất nhiều.

Khi còn học đại học, mỗi mùa hè, tôi thường đi làm tình nguyện, khi thì dạy học ở làng trẻ khuyết tật, khi thì tổ chức văn nghệ ở viện nhi. Ai quý tôi thì người ta nói: “bạn thật có tấm lòng vàng”, còn những ai không ưa tôi thì nói: “chỉ biết vác tù và hàng tổng” hoặc thậm chí “giả tạo để ghi vào hồ sơ xin việc với du học chứ có gì”. Nhưng chỉ riêng tôi mới biết ý nghĩa thật của những việc làm này: bên cạnh lợi ích nhỏ là giúp đỡ cho người khác, làm tình nguyện giúp cho bản thân tôi rất nhiều hơn tất cả. Có thời gian, nhờ những công việc từ thiện mùa hè, tôi mới có động lực ra khỏi giường mỗi sáng, gạt những suy nghĩ tiêu cực, những lo âu triền miên qua một bên để bước ra ngoài sống một cuộc sống có ý nghĩa. Sau khi tốt nghiệp, dù không có điều kiện thời gian, tôi vẫn cố gắng duy trì “bài tập mùa hè” này, dù những việc làm cho người khác đôi khi chỉ nho nhỏ thôi nhưng là luôn mang đến những dấu ấn tích cực cho trải nghiệm của tôi mãi về sau này.

Nghĩ về bài tập này, nếu có cơ hội trở thành ánh sáng trong cuộc đời của ai đó, mùa hè năm nay, bạn sẽ làm gì?

Be Present,

Chi Nguyễn

 

*Bạn thích bài viết này? Hãy cân nhắc ủng hộ cho The Present Writer để blog có thể tiếp tục hoạt động phi lợi nhuận

**Vui lòng đọc kỹ yêu cầu về Bản Quyền-Cộng Tác trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog

Một phiên bản của bài viết này đã được đăng trên Tạp chí J.O.Y vào năm 2019.