“Đề bài đấy, giáo trình đấy, cứ lên mạng lấy thông tin thêm là viết được bài” — Đó là toàn văn “hướng dẫn” làm nghiên cứu mà mình từng nhận được khi còn học ở Việt Nam.
Mình từng tin theo lời hướng dẫn này… cho tới khi: lên mạng kiếm không ra nổi một nguồn tin chính thống, gặp phải rất nhiều tin rác – ngụy khoa học, lần mò được đúng bài nghiên cứu học thuật “xịn” thì không biết cách tải về hay không có quyền tải về, không biết đọc một bài báo khoa học như thế nào và trích nguồn ra sao…
Mãi cho tới khi sang Mỹ học cao học và đi sâu hơn vào con đường học thuật, mình mới biết rằng: Tìm kiếm tài liệu nghiên cứu là cả một “nghệ thuật”! Đó là một quy trình với những bước rõ ràng, dựa vào những công cụ tìm kiếm chính thống, bao gồm nhiều bí quyết để tìm kiếm và sắp xếp tài liệu hiệu quả… chứ không chỉ đơn thuần “cứ lên mạng” là tài liệu xuất hiện một cách thần kỳ.
Do vậy, thời gian vừa qua, trên kênh YouTube của The Present Writer, mình đã thực hiện một series video về nghiên cứu khoa học.
Những video này có giá trị tương đương với 7 năm đầu tiên mình miệt mài đi học và tự học ở Mỹ, tốn không biết bao nhiêu tiền và thời gian để xây dựng lại những kỹ năng và kiến thức mà trước đó không ai chỉ cho mình. Mình trao lại giá trị này cho các bạn một cách miễn phí, và mình cũng mong bạn có thể chia sẻ lại video và hài viết để giúp cho những ai khác đang cần.
Bài viết dưới đây tổng hợp lại series học thuật cùng những nguồn tài nguyên miễn phí mình nhắc tới trong video.
CÁCH ĐỌC MỘT BÀI BÁO KHOA HỌC// Read like a PhD
Làm sao để đọc các bài báo khoa học (scientific articles) nhiều, nhanh và hiệu quả như một học giả thực thụ? Trong video này, sử dụng ví dụ thực tiễn là một xuất bản do mình là đồng tác giả, mình hướng dẫn cụ thể cách đọc nhanh, nắm ý chính từ đầu tới cuối bài, giới thiệu cấu trúc quy chuẩn của một xuất bản quốc tế, cũng như chia sẻ với các bạn một số bí quyết để đọc hiệu quả hơn.
Bài báo sử dụng trong video: https://www.mdpi.com/2076-0760/8/8/234
3 BƯỚC LÀM BÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC // Writing Research Papers
Video phân tích 3 bước đơn giản, dễ hiểu nhưng đầy đủ để thực hiện một bài nghiên cứu khoa học (research paper). Video cùng kèm theo ví dụ trực quan cùng template miễn phí trên Notion để sắp xếp tài liệu và quản lý dự án nghiên cứu.
Tham khảo thêm: 10 bước nghiên cứu (American University)
CÁCH TÌM TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU KHOA HỌC // Search like a Scholar
Làm sao để tìm kiếm tài liệu nghiên cứu bài bản và hiệu quả như một học giả? Video chỉ ra từng bước cụ thể với ví dụ trực quan 2 bước xác định đề tài/từ khóa và tìm kiếm thông tin học thuật, đặc biệt qua công cụ Google Scholar.
SẮP XẾP & QUẢN TRỊ TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU KHOA HỌC // Manage Research Literature
Video chỉ ra từng bước tìm kiếm tài liệu nghiên cứu, kèm theo các ví dụ trực quan, cũng như hướng dẫn cụ thể cách sử dụng Google Scholar — một công cụ hữu hiệu cho mọi học giả.
TRÍCH DẪN NHƯ THẾ NÀO ĐỂ KHÔNG BỊ “ĐẠO VĂN”? // APA Citation
Trích dẫn như thế nào là đủ, đúng, và không bị quy là “đạo văn”? Video này hướng dẫn các bạn 3 kiểu trích dẫn cơ bản dựa vào phong cách trích dẫn APA 7th.
Tài liệu tham khảo về APA: link
Chúc các học giả nhiều thành công trên con đường nghiên cứu, dù ở học thuật hay cuộc sống, công việc hàng ngày!
Be present,
Chi Nguyễn
con đường Ph.D thật gian nan chị Chi ạ. Cảm ơn chị Chi rất nhiều vì đã cung cấp cho em vào nhiều bạn những thông tin hữu ích. có những điều em đã biết và cũng có nhiều điều em chưa biết. Mỗi lần nghe và đọc những gì chị Chi chia sẻ, em lại cảm thấy rất có giá trị.
Cảm ơn chia sẻ của chị
Cảm ơn Chi, dù mình không phải là người làm khoa học nhưng mình rất thích xem các bài của bạn về vấn đề này cũng như chủ nghĩa tối giản.
Con đường Ph.D thật gian nan Bạn ạ. Cảm ơn Bạn rất nhiều vì đã cung cấp cho mình vào nhiều bạn những thông tin hữu ích. Mình đến từ https://coderviet.net/ có những điều em đã biết và cũng có nhiều điều em chưa biết. Mỗi lần nghe và đọc những gì chị Chi chia sẻ, em lại cảm thấy rất có giá trị.
Cảm ơn chị Chi rất nhiều về series video về nghiên cứu khoa học, nó thực sự rất hữu ích đối với những người đang tập tành nghiên cứu như em.
Rất mong chị sẽ ra những video tiếp theo về chủ đề này ạ ^^.
Em rất mong chị làm về chủ đề “phương pháp nghiên cứu” hoặc recommand đầu sách giới thiệu cụ thể về các phương pháp nghiên cứu khoa học vì em thấy phần phương pháp nghiên cứu rất quan trọng nhưng thường thì cũng không được học kỹ lưỡng hay được thực hành nhiều trên trường lớp.
Rất cảm những chia sẻ của Chi. Rất là rõ ràng và hữu ích. Giúp mình có thêm động lực bắt đầu làm nghiên cứu. Chi có thể chia sẻ một vài journal miễn phí, đơn giản cho người mới bắt đầu viết bài có thể đăng ko?
Thật tuyệt vời
Tuyệt
Cám ơn bạn Chi đã có chia sẻ về vấn đề này, nghiên cứu gì cũng vậy, nhưng học thuật nó cần bài bản hơn nhiều, điều mà bậc từ đại học đến lên cao đều cần. Cám ơn về bài viết nhiều giá trị 🙂
Cảm thấy bình tâm hơn khi được xem những video chia sẻ của chị Chi, nó khiến mình bớt đi sự hoang mang và chới với trong quá trình làm nghiên cứu.
Cảm ơn những chia sẻ chất lượng này.
Những video của Chi thật là dễ hiểu, thiết thực cho những người bắt đầu làm nghiên cứu. Cách Chi trình bày cũng rất logic, rõ ràng và đi đúng thông tin cần thiết. Mình cảm nhận về Chi là 1 người chia sẻ rất có tâm và có tầm. Thank you so much!